Kanada, ABD, İngiltere, Avustralya ve Avrupa Birliği'ne Vize Başvurularının Yol Haritası

Küreselleşen dünyada eğitim, kariyer ve yaşam standardı arayışı, bireyleri bu beş temel destinasyona yönlendirmektedir. Ancak bu ülkelerin her biri, göçmenlik ve vize başvurularında farklı stratejiler ve zorunluluklar sunar. Başvuruların başarısı; doğru vize kategorisinin seçimine, titiz bir evrak hazırlığına ve ülkenin talep ettiği temel kriterlerin (dil, finans ve geri dönüş niyeti) eksiksiz karşılanmasına bağlıdır. Bu rehberde, uluslararası öğrenciler ve nitelikli çalışanlar için en popüler vize türlerine odaklanılarak her bir destinasyonun temel şartları detaylandırılmıştır.

1. Kuzey Amerika (Kanada ve ABD) Vize Stratejileri

Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD), vize süreçlerinde birbirinden ayrılan ancak her ikisi de sağlam bir kanıt yükümlülüğü gerektiren sistemlere sahiptir. Kanada, nitelikli göçmenleri "Express Entry" sistemi üzerinden puanlamaya dayalı olarak kabul eder. Adayların yaş, eğitim, dil (CELPIP/IELTS) ve Kanada'daki iş deneyimi gibi faktörlere göre aldıkları CRS puanı önem taşır. Yüksek puan, doğrudan kalıcı oturuma (PR) daveti (ITA) sağlar. Öğrenci (Study Permit) veya çalışma izni (Work Permit) alarak Kanada deneyimi kazanmak, CRS puanını önemli ölçüde artırarak PR yolunu kısaltır. ABD ise vize sisteminde öncelikle "göçmen olmayan" (eğitim ve geçici çalışma) ve "göçmen" (Green Card) vizelerini katı bir şekilde ayırır. Öğrenci Vizesi (F-1) için en kritik şart, ülkeye sadece eğitim amacıyla gidildiğine dair ispat (I-20 Formu) ve mülakatta "Türkiye'ye geri dönüş niyetinin" güçlü bir şekilde kanıtlanmasıdır. Çalışma yoluyla Green Card almak ise işveren sponsorluğu gerektiren ve genellikle H-1B vizesi ile başlayan, uzun ve kotalara bağlı bir süreçtir. Her iki ülkede de mali yeterliliğin detaylı kanıtı (banka hesap dökümleri, sponsorluk mektupları) zorunludur.

2. İngiltere ve Avustralya'nın Puan Bazlı Vizeleri

İngiltere ve Avustralya, özellikle nitelikli göçmenlik ve eğitim vizeleri için açıkça tanımlanmış, puanlama sistemine dayalı, şeffaf gereklilikler sunar. İngiltere, Brexit sonrası uygulamaya koyduğu puan bazlı sistemde, Nitelikli Çalışan Vizesi (Skilled Worker Visa) için başvurandan belirlenen maaş eşiğini, onaylı bir sponsordan iş teklifini (Certificate of Sponsorship - CoS) ve en az B1 seviyesinde İngilizce yeterliliğini (SELT sınavı) şart koşarak toplamda 70 puan almasını bekler. Bu vize türü, 5 yıl sonunda Süresiz Oturum (ILR) hakkına kapı açar. Avustralya'da ise kalıcı oturum (PR) için göçmenlik programları (örneğin Skilled Independent Visa - Alt Sınıf 189) yine puanlama sistemine (Point Test) dayanır. Avustralya'da eğitim almak (Student Visa) ve mezuniyet sonrası çalışma vizesi (Post-Study Work Visa) almak, hem puan kazandırır hem de Avustralya iş deneyimi sağladığı için PR alma şansını önemli ölçüde artırır. Her iki ülke için öğrenci vizesinde de eğitim masraflarının ve yaşam giderlerinin karşılanabildiğine dair güçlü finansal kanıtlar sunulmalıdır.

3. Avrupa Birliği ve Schengen Vizesi Zorunlulukları

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, kısa süreli seyahatler (90 güne kadar) için Schengen Vizesi gerektirir. Bu vize, başvuru sahibinin seyahat amacını (turistik, ticari, aile ziyareti), konaklama ve ulaşım rezervasyonlarını, tüm Schengen bölgesini kapsayan geçerli seyahat sağlık sigortasını ve en önemlisi ülkesine geri döneceğine dair güçlü niyeti kanıtlamasını zorunlu kılar. Geri dönüş niyeti, kişinin Türkiye'deki iş/aile bağları, mülkiyeti ve düzenli geliri (SGK dökümü, maaş bordroları) ile ispatlanır. Uzun süreli ikamet vizeleri (öğrenci veya ulusal çalışma vizeleri) ise her AB üyesi ülkenin kendi iç hukukuna tabidir, ancak genellikle ortak bir ikamet kuralına uyar: 5 yıl yasal ikametten sonra kalıcı oturum (Uzun Dönem AB İkamet İzni) hakkı doğar ve bu, vatandaşlığa giden yolu açar. Özellikle Almanya, Fransa gibi ülkelerde nitelikli bir iş bularak "AB Mavi Kart" almak, kalıcı oturum süresini (Almanya'da 21 aya kadar) kısaltarak süreci hızlandırabilir.

4. Vize Başvurularının Temel ve Ortak Şartları

Tüm bu küresel vize sistemleri birbirinden farklı görünse de, başvuru sahiplerinden talep edilen bazı evrensel ve kritik şartlar bulunmaktadır: 1) Geçerli Pasaport: Seyahat bitiş tarihinden sonra genellikle en az 6 ay daha geçerli olması ve iki boş sayfası bulunması gerekir. 2) Finansal Yeterlilik: Seyahat, eğitim veya ikamet süresi boyunca masrafları karşılayacak yeterli fonun (banka hesap dökümü, birikimler) kanıtlanması. Bu, ABD'de eğitim için I-20 formunda, Kanada'da CRS puanlamasında, Schengen vizesinde ise günlük harcama miktarının rezervasyonlarla uyumlu olarak gösterilmesinde merkezi bir rol oynar. 3) Seyahat Sağlık Sigortası: Özellikle Schengen, öğrenci ve uzun süreli vizeler için zorunlu olan, tüm seyahat süresini ve belirlenen teminat limitlerini kapsayan bir sigorta poliçesi. 4) Temiz Sabıka Kaydı: Birçok uzun süreli vize ve göçmenlik başvurusunda, adli sicil kaydının temiz olması şartı aranır. 5) Amaç ve Geri Dönüş Niyeti: Kısa süreli vizelerde, kişinin ülkeye sadece belirtilen amaçla (turizm, iş) girdiğini ve süresi sonunda ülkesine döneceğini kanıtlaması (Türkiye'deki iş veya aile bağları, tapu/araç ruhsatı gibi mülkiyet belgeleri) temel red nedenlerinin önüne geçmek için kritik önem taşır.

5. Başvuru Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Genel Prensipler

Vize başvuru sürecinin başarıyla tamamlanması, yalnızca zorunlu evrakları sunmakla kalmaz, aynı zamanda başvurunun genel tutarlılığına da bağlıdır. Başvurular her zaman, ziyaret edilecek ülkenin Türkiye'deki büyükelçilikleri, konsoloslukları veya onların yetkilendirdiği vize başvuru merkezleri (VFS Global, iDATA vb.) üzerinden yapılmalıdır. Özellikle Kanada'da puanlama sistemi (Express Entry), İngiltere'de sponsorluk sertifikası (CoS) ve ABD'de konsolosluk mülakatı (Niyet Kanıtı) en belirleyici aşamalardır. Büyükelçilikler, sunulan belgelerin güncelliğini, doğruluğunu ve başvuru amacının tutarlılığını en ince ayrıntısına kadar kontrol eder. Başvuru formlarının eksiksiz ve dürüstçe doldurulması, tüm belgelerin hedef ülkenin diline tercüme edilip noter onayından geçirilmesi ve biyometrik verilerin randevu sırasında verilmesi, sürecin olmazsa olmaz adımlarıdır. Başvuru sahiplerinin vize türüne göre belirlenen tüm harçları (vize ücreti, SEVIS ücreti, sağlık katkı payı) ödediğine dair makbuzları da mutlaka başvuru dosyasına eklemesi gerekir. Başarılı bir vize başvurusu, iyi bir planlama, doğru kategori seçimi ve tüm şartların kusursuzca yerine getirilmesiyle mümkündür.